सम्पादकीय
बाँकेको खजुरा गाउँपालिकामा यस वर्षको लैङ्गिक हिंसाविरुद्धको १६ दिने अन्तर्राष्ट्रिय अभियान दीपप्रज्वलनसहित सुरु हुनु केवल औपचारिक कार्यक्रम मात्र होइन—यो समाजलाई परिवर्तनतर्फ उन्मुख गराउने सामूहिक संकल्पको ऐलान हो। “प्रविधिको सही प्रयोग गरौँः लैङ्गिक हिंसा अन्त्य गरौँ” भन्ने यस वर्षको नारा आजको डिजिटल युगमा झनै अर्थपूर्ण र आवश्यक बनेको छ।
Advertisement 1
आज लैङ्गिक हिंसा अब केवल सडक, घर र कार्यस्थलमा सीमित छैन; यो मोबाइल स्क्रिन, सामाजिक सञ्जाल र अनलाइन प्लेटफर्ममार्फत झनै जटिल रूपले विस्तार भइरहेको छ। डिजिटल पहुँच बढ्दै जाँदा सकेसम्म सुरक्षित रूपमा प्रयोग गर्नु हाम्रो सामुदायिक दायित्व बनेको छ।
साइबर हिंसाः नयाँ खतरा, नयाँ चुनौती
Advertisement 2
अभियानको उद्घाटन कार्यक्रममा जोड दिइएझैँ प्रविधिको दुरुपयोगले सिर्जना गरिरहेको साइबर बुलिङ, अनलाइन दुव्र्यवहार, नक्कली खाता दुरुपयोग, ब्ल्याकमेल, निजी सामग्रीको दुरुपयोग, जस्ता घटनाहरू तीव्र रूपमा बढिरहेका छन्।
यी समस्याले विशेष गरी किशोरी, महिला, युवती र कमजोर आर्थिक–सामाजिक पृष्ठभूमिका नागरिकलाई बढी प्रभाव पारिरहेका छन्।
विचारणीय कुरा के छ भने—हिंसाको स्वरूप बदलिएको छ, तर पीडा उस्तै छ।
अझ खतरनाक त के भने धेरैजसो साइबर हिंसा उजागर नै हुँदैन; पीडितभित्रै डर, लाज र सामाजिक दबाबले घटनाहरू गोप्य रहन्छन्।
Advertisement 3
यस्तो अवस्थामा “प्रविधिको सही प्रयोग” भन्ने सन्देश केवल नारामा सीमित भएर हुँदैन—यसले समाजलाई आत्मसुरक्षाका नयाँ पहलकदमी अपनाउन प्रेरित गर्छ।
स्थानीय सरकारको भूमिका र प्रतिवद्धता
उपाध्यक्ष मन्जु मल्लले उद्घाटन कार्यक्रममा व्यक्त गर्नुभएको प्रतिबद्धता उल्लेखनीय छ—
“लैङ्गिक हिंसा कुनै पनि रूपले स्वीकार्य हुँदैन; हामी सबैको सामूहिक साझेदारी बिना सुरक्षित समाज सम्भव छैन।”
यसले स्थानीय तह केवल प्रशासनिक संरचना मात्र नभई सामाजिक रूपान्तरणको केन्द्र बन्न सक्ने स्पष्ट सङ्केत दिन्छ।
खजुरा गाउँपालिकाले पछिल्ला वर्षहरूमा लैङ्गिक समानता, सामाजिक न्याय र सुरक्षित वातावरणका लागि निरन्तर जनचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ। विद्यालय, महिला समूह, युवा नेटवर्क, समुदाय र सरोकारवालाबीच सहकार्य गरेर अगाडि बढ्ने योजना सराहनीय छ।
१६ दिनको अभियान—सन्देशमात्र होइन, दीर्घकालीन अभ्यास
अभियान १६ दिनमा सीमित भएको भए पनि यसको प्रभाव भने दीर्घकालीन हुनुपर्छ।
यस क्रममा सञ्चालन गर्नुपर्ने
विद्यालय स्तरीय सचेतना कक्षा,
युवा अभिमुखीकरण,
महिला समूहहरूसँग अन्तरक्रिया,
समुदायस्तरका छलफल,
जनमोहक कार्यक्रम,
यी सबैले व्यवहार परिवर्तनका चरणलाई मजबुत बनाउनेछन्।
समुदायमा सन्देश फैलिनु, अभिभावक सचेत हुनु र बालबालिकाले प्रविधिको जोखिम पहिचान गर्न सिक्नु नै स्थायी परिवर्तनको कुञ्जी हो।
हाम्रो सामूहिक दायित्व
लैङ्गिक हिंसा अन्त्यका लागि सबैभन्दा ठूलो शक्ति—सचेत नागरिक हुन्।
घर परिवारमा लैङ्गिक समानता अभ्यास गर्न,
अनलाइनमा आफ्नो जानकारी सुरक्षित राख्न,
अरूलाई सम्मान गर्न,
समाजमा भएको हिंसा देखेमा मौन नबस्न,
पीडितलाई सहयोग र संरक्षण दिन,
स्थानीय तहका पहलमा सहभागी हुन,
यस्ता व्यवहार अपनाउन सके अभियानको सार्थकता झनै प्रगाढ हुन्छ।
अन्त्यमा
लैङ्गिक हिंसा केवल व्यक्तिगत पीडाको कथा होइन यो राज्य, समाज र संस्कृतिको स्वास्थ्यसँग जोडिएको गम्भीर विषय हो। खजुरा गाउँपालिकाबाट सुरु भएको यो अभियानले हिंसालाई सामान्यीकृत गर्ने सोचलाई चुनौती दिएको छ।
यदि हाम्रा विद्यालय, परिवार, समुदाय र युवा सचेत भएर अगाडि बढे, र प्रविधिको दुरुपयोगविरुद्ध एकजुट भए डिजिटल र भौतिक दुवै क्षेत्रमा सुरक्षित समाज निर्माण सम्भव छ।
१६ दिनको यो अभियान परिवर्तनको सुरुवात हो, अन्त्य होइन।
हामी सबैले यसको भावनालाई दैनिक अभ्यासमा रूपान्तरण गर्न सके त्यही नै वास्तविक सफलताकाे आधार बन्नेछ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्